بررسی نظریه فیض از دیدگاه حکمت متعالیه صدرالمتألهین

پایان نامه
  • دانشگاه آزاد اسلامی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی - دانشکده ادبیات و علوم انسانی
  • نویسنده جواد رمضانپور
  • استاد راهنما مهدی نجفی افرا
  • سال انتشار 1393
چکیده

چگونگی ارتباط میان خداوند با مخلوقات و چگونگی صادر شدن این مخلوقات از جمله مباحث مهمی است که اذهان فلاسفه را به خود مشغول نموده است. نظریه فیض، برای نخستین بار توسط فلوطین مطرح شد و توسط صدرالمتألهین ، به ثمر نشست و در آن تحولات اساسی ای به وجود آورد. نظریه فیض درصدد تبیین جریان پیدایش است که علاوه بر اضافه و صدور معلول، موجد با دارا بودن همه صفات کمالیه خود از ثبات و وحدت برخوردار است و در اثر فیضان درذات او کاستی و کاهشی رخ نمی دهد و در این راه غایت و غرضی جز ذات خود ندارد. صدرالمتألهین براساس قواعد و مبانی حکمت متعالیه خود نظریه فیض را مطرح نموده است. و در قالب این نظریه توانست تصویری از فاعلیت وجودی حضرت حق متعال و چگونگی پیدایش کثرت از واحد و ارتباط عالم با او را ارائه دهد. از نظر او فیض حق به صورت الهی و موجودات مادی که قابلیت و استعداد آن را داشته باشد تعلق می گیرد. و علی رغم وجود وسایط در جریان فیض ، فیض از طریق حق و با علم و اراده و رضای او به مخلوقات تعلق می گیرد و نهایت اینکه او این فیض را با عقاید فلسفی و دینی و عرفان مطابق می داند. کلیدواژه ها: فیض، صدور، کثرت، وحدت، حدوث و قدم.

منابع مشابه

جایگاه هستی شناختی فیض منبسط در حکمت متعالیه

در نظر نهایی حکمت متعالیه ذات خدای متعال حقیقت لابشرط مقسمی و وجود و موجود منحصر در همان مصداق است. در این نگاه، علیت به معنای تجلی و تطور یک حقیقت در ذات خویش است و ثمره آن، ظهور تفصیلی کمالات بی‌نهایت مبدأ است و کثرات جز جلوات و شئونات ذات حق نیستند. ملاصدرا برای ربط میان کثرت و وحدت، بحث فیض منبسط را مطرح می‌کند. از نظر وی ظهور کثرت از وحدت به گونه ظهور یک وجه واحد از حق تعالی است که وحدتش ع...

متن کامل

بررسی و تبیین رویکرد «وحی فراگزاره‌ای» از دیدگاه حکمت متعالیه

یکی از مسائل مهم در تبیین وحی، بررسی رویکردهای گزاره‌ای و غیرگزاره‌ای در وحی است. در میان رویکردهایی که در تبیین این مسئله وجود دارد، رویکرد ملاصدرا - به دلیل توجه به دو وجه گزاره‌ای و غیرگزاره‌ای وحی - از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است. این رویکرد در مقایسه با تبیین‌هایی که تنها یکی از جنبه‌های وحی را مورد توجه قرار داده‌اند، بسیار مهم است. در الهیات مسیحی دو رویکرد کلّی گزاره‌ای و غیرگزاره‌ای در ...

متن کامل

اوصاف الهی از دیدگاه صدرالمتألهین و فیض کاشانی

بحثِ اسما و صفات الهی، از مباحث کهن در تاریخ عقاید اسلامی است. در سدۀ نخستین، مسئله تشبیه و تنزیه در کنار مسائلی چون جبر و اختیار و امامت، از پرسش‌های اعتقادی بود که اختلافات فراوانی را برانگیخت و مسلمانان را به فرقه‌ها و گروه‌های گوناگون تقسیم کرد. در بین عرفا نیز اسما و صفات خداوند، جایگاهی بس والا دارد. عارف سالک نه تنها مبنای پیدایش و تجلّی عالم را اسما و صفات خداوندی می‌داند، بلکه از طریق آن...

متن کامل

جایگاه و اهمیت حکمت عملی در حکمت متعالیه صدرالمتألهین

در این رساله اهمیت حکمت عملی از دیدگاه صدرالمتألهین بررسی شده و به این دیدگاه که او هیچ نظری در باب حکمت عملی نداشته و اگر هم سخنی گفته تکرار مطالب پیشینیان بوده پاسخ داده شده و او همانگونه که در زمینه حکمت عملی صاحب نظر بوده است در زمینه حکمت عملی هم نظریاتی داشته است در فصل اول به اهمیت مسئله حکمت عملی در جامعه از نگاه صدرا پرداخته شده و در فصل دوم به تهذیب اخلاق که یکی از مراحل حکمت عملی است...

15 صفحه اول

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


نوع سند: پایان نامه

دانشگاه آزاد اسلامی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی - دانشکده ادبیات و علوم انسانی

کلمات کلیدی

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023